Renklerin Festivali (Holi)

Her yıl şubat yada Mart aylarında baharın gelişinin kutlandığı Holi festivali Hindistan'ın en önemli bayramlarından birisi olarak kabul ediliyor. Hint mitolojisine göre kötülüklerin kralı Hiranyakaşipu, Hindu tanrısı Brahma tarafından ölümsüzlükle ödüllendirilir. Zamanla küstah ve kibirli biri olmaya başlayan Hiranyakaşipu, herkesin sadece ona itaat etmesini ister. Bunun üzerine oğlu Prablah, babasına karşı çıkar ve ona itaat etmeyi reddeder. Hiranyakaşipu birçok defa oğlu Prablah'ı öldürmeye çalışır ama her seferinde diğer tanrı Vishnu, Prablah'ı kurtarır. En sonunda Hiranyakaşipu, onu kız kardeşinin kucağında uyurken yakmayı planlar. Ancak kız kardeşi Holika'nın üzerindeki şal ateşte yanmamaktadır. Holika, kendi hayatını tehlikeye atıp kardeşi Prablah'ı kurtarmak için şalını üzerinden çıkarıp ona verir. Prablah kurtulur fakat Holika orada ölür. Hindu tanrısı Vishnu bunun üzerine Hiranyakaşipu'yu öldürerek yerine oğlunu getirir.
İyinin kötüye karşı zaferini simgeleyen Holika'dan esinlenilerek Holi adı verilen bu festival, her yıl baharın gelişinde dolunay zamanı kutlanır. Özellikle Holika'nın kül hâline geldiği sahne, efsaneyi yaşatmak adına her yıl gerçekleştirilir. Festivalin başlamasından önce insanlar yakılacak ateş için odun ve tahta toplamaya başlarlar. Bir kukla, şeytana edilen küfürlerle büyük ateşte yakılır ve ardından hep bir ağzıdan "Holi-hai!" bağırışları yükselir. Holi'nin son gününde insanlar, yakılan ateşten biraz alıp evlerine götürürler. Böylece evlerinin ve bedenlerinin kötülüklerinden korunduğuna inanırlar.
Festivalin ikinci yani son günü, renklerin günüdür. Günler önceden marketler ve sokaklar, farklı renk boyalarla dolmaya başlar. Bu günlerde kırmızı, sarı, mor, yeşil, mavi gibi birçok rengi sokaklarda görmeniz mümkündür. Festivalde her renk kendine göre anlam bir içerir: Kırmızı masumiyeti, yeşil canlılık ve enerjiyi, mavi sakinlik ve ağırbaşlılığı, sarı ise dindarlığı temsil eder. Şarkılar söylenir, danslar edilir, insanlar birbirilerine boya fırlatırlar ve bahar tüm renklerini sokaklara, insanlara taşımış olur.
Festivalde bir diğer eğlenceli unsur ise kaymak kabını kırma geleneğidir. Bu gelenek, daha çok Maharashta ve Gujarat şehirlerinde coşkuyla kutlanır. Burada bir kaymak kabı sokakta yüksekte asılı olur. Kadınlar bir yandan Holi halk şarkıları söylerken diğer yandan da ellerindeki suları erkeklere sıçratırlar. Bu sırada erkeklerden meydana gelmiş büyük bir insan piramidinin en tepesindeki kişi başıyla kabı devirmeye çalışır. Gelenek, rivâyete göre Lord Krishna'nın köyde girebildiği her evden kaymak çalması ve kadınların da kaymakları küçük Krishna'dan saklamak için yükseğe koymasıyla başlamıştır.

Rio Karnavalı

Karnaval veya festival kelimelerinden biri duyulduğunda akla ilk olarak Rio Karnavalı gelir. Çünkü bu karnaval, dünyanın birçok ülkesinden dans ve müziği seven, amaçları eğlenmek olan on binlerce kişiyi bir araya getirir. Rengârenk kostümler içindeki dansçılar coşkulu müzik eşliğinde festival alanı Sambadrom'daki geçişlerini yaparken izleyiciler de dansçılardan geri kalmaz ve sambaya dair bildikleri ne varsa bulundukları her köşe başında sergilerler. Eğlence sadece Sambadrom'da değildir; tüm şehir; sokakları, meydanları, otelleri ve kulüpleriyle sambaya bürünür. Festival boyunca sokak partileri ve balolar, insan kalabalığıyla dolup dolup taşarlar.
Şubat ayında düzenlenen ve dört gün süren festival bir samba yarışması aslında. Kendine güvenen samba okulları festivalin ilk iki gününde samba yaparak geçişlerini yaparlar. Gösteriler için her okul kendi konseptini belirler ve kostümler, dekorlar ve dans figürleri bu konsepte uygun olarak oluşturulur. Yarışma sonunda jüri, en iyi samba okulunu ilan eder. Tabii yarışmacılar hünerlerini sergileyip birinci olabilmek için ter dökerken, izleyiciler de boş durmaz ve onlara en kıvrak figürleriyle eşlik ederler.
Sambadrom, diğer bir deyişle samba stadı, samba okullarının geçişlerini yaptığı karnavala ev sahipliği yapan alandır. Uzun bir cadde boyunca farklı ücret kategorilerindeki tribünler sıralanmıştır. Karnaval'ın en çok ilgi çeken gösterileri Sambadrom'daki geçitlerdir. Bu geçitler şov amacı taşımakla beraber Rio samba okullarının "En iyi samba okulu" unvanını kazanabilmek için kendi aralarında yarıştığı gösterilerdir.

New York Cadılar Bayramı (Halloween)

Cadılar Bayramı (Halloween Parade), her yıl 31 Ekim'de birçok ülkede kutlanmaktadır fakat New York şehrinde 1973 yılından beri düzenlenen etkinlik, dünyanın en büyük sokak eğlencesi olarak dikkat çekmektedir.
Geçmiş dönemlerde halk arasında 31 Ekim gününde ölülerle hayatta olanlar arasındaki sınırların kalktığına ve ölülerin insanlara zarar verebileceğine inanılır. Bu bayramı kutlayanlar; maskeler ve kostümler giyerek ölü ruhları taklit ederler; meydanlarda açık hava ateşleri yakarlar. Yüzyıllar öncesindeki bu gelenek, günümüze kadar taşınmış ve evrensel bir eğlenceye dönüşmüştür.
Dünyanın en büyük Cadılar Bayramı kutlaması için her yıl Manhattan'a akın eden insanlar, hava karardığında Spring Street ile Broome Street arasında toplanır ve yaratıcı kostümleri içinde meşhur 6. Cadde boyunca yürürler. Kostümü olmayanlar ise hazırlanan dev kuklaları taşıyarak yürüyüşün bir parçası olurlar. Zamanla kalabalıklaşan kutlamalar önce 100 bin, ardından 2 milyon kişinin seyirci olarak katıldığı bir etkinlik hâline gelmiştir. Yürüyüş sonlandığında, katılımcıları bir aktivite daha beklemektedir. Çılgın kostümler içerisinde eğlenmek isteyenler 5. Caddedeki Webster Hall gece kulübünde düzenlenen partiyle sabaha kadar eğlencenin tadını çıkarırlar. Herkes, kostüm giymeleri şartıyla, bu partiye davetlidir.

Albuquerque Uluslararası Balon Festivali

Her yıl Ekim ayında yüzbinlerce insanı ABD'nin New Mexico eyaletine taşıyan Balon Festivali'nde (Albuquerque International Balloon Fiesta) adeta koskocaman bir lunapark göğe doğru yükselir ve bir müddet sonra küçülüp ortadan kaybolur. Yaklaşık 146 hektarlık bir alana (ki bu da neredeyse 54 futbol sahası büyüklüğünde) yayılan festival sahasında bin bir şekil ve renklerdeki 700'den fazla balonu gökyüzünde seyretmek apayrı bir keyif olsa gerek.
Sabahın erken saatlerinde şafak gösterileriyle başlayan festival akşamları saat 20.00'de yapılan havai fişek gösterileriyle sona eriyor. Farklı yarışmalar, çeşitli eğlenceler içeren festival ayrıca fotoğrafçılık merakı olanlar için de bambaşka kareler yakalama fırsatı sunuyor.

Domates Festivali (La Tomatina)

İspanya-Valencia'nın Buñol kasabasında her yıl Ağustos ayının son çarşambası öyle bir festival düzenlenir ki her yer domates kırmızısına bürünür. Bu, festivalde olgunlaşmış domatesler, havalarda uçuşur ve insanlar kendilerini adeta bir domates çorbasının içinde yüzerken bulur: La Tomatina; çılgın olmakla beraber, on binlerce katılımcısı ile oldukça dikkat çekici ve popüler bir festivaldir. Festival, aslında bir hafta sürer ve hafta boyunca bu etkinliğe dans, müzik, geçit törenleri ve havai fişek gösterileri gibi alternatifler de eşlik eder. Domates savaşından bir gün önce ise safran, domates ve pilav ile yapılan Valencia'ya özgü bir yemek çeşidi olan paella yapımı yarışları düzenlenir.
İspanya Domates Festivali'nin tarihi, 1944 - 45 yıllarına dayanıyor. Tam olarak nasıl ortaya çıktığı bilinmese de en olası olarak tahmin edilen hikâye şöyle: 1945 yılında Ağustos ayının son çarşambası kutlanan bir festivalde, bir geçit töreni esnasında festivale katılmamış olan gençlerin, festivalde görev alan gençleri ittirip kaktırması sonucunda gençlerden biri yere düşer. Sinirlenen genç, etrafında kiler ile kavga etmeye başlar ve bu olay, büyüyerek bir sokak kavgasına dönüşür. Kavgaya tutuşan gençler, burada bulunan bir manavın domateslerini birbirlerine atmaya başlar. Polis gelip kavgayı durdurana kadar domates savaşı devam eder ve polis, olayın sorumlularından esnafın gördüğü zararları karşılamalarını ister.
Ertesi yıl, yine Ağustos gelip çattığında insanlar bu olayı hatırlar ve herkes evinden domatesler getirerek bir domates savaşı başlatmaya hazırlanır. Başlatılıp heyecanla devam eden bu olay, yine polis tarafından durdurulur. Gelecek yıllarda da bu tutumlarını yılmadan sürdüren Buñol kasabası sakinleri, domates savaşını gayriresmî bir festivale dönüştürürler.
Domates savaşı günü gelip çattığında ve saatler sabah 10.00'u gösterdiğinde, Plaza del Pueblo'ya domates dolu kamyonlar yanaşır. Domateslerin, kamyonların içinde adeta sabırsızlıkla beklemekte olduğu domates savaşının başlaması için ise ilginç bir seremoni gerçekleştirilir: iki katlı bir bina uzunluğunda, yağ ile kaplanmış tahta bir sırığın üzerinde, ona ulaşana hediye edilecek bir domuz eti parçası bulunur ve birisi bu ete ulaştığında domates savaşı başlar. Savaşın başladığını anlamak için ise su tanklarının atışını görmeniz yeterli. Herkesin genellikle tek başına mücadele ettiği domates savaşı, bir saat sürer ve su topları yeniden ateş aldığında savaş biter. Bu andan sonra domates fırlatmak yasaktır. Ve bu noktadan sonra savaşa katılanların ve tabii ki sokakların temizlenmesi gereği ortaya çıkar. Katılımcılar genellikle Buñol Nehri kenarındaki duş alanlarında temizlenirler. Eğer şanslıysanız bazı ev sahipleri bu konuda size yardım edecektir.

Işık Festivali (Fete des Lumieres)

İsa'nın annesi Meryem'e duyulan şükranı ifade etmek için her yıl 8 Aralık'ta Fransa'nın Lyon şehrinde düzenlenen ve 4 gün süren Işık festivalinde, şehrin her tarafı cıvıl cıvıl ışıklandırılmanın yanı sıra, bazı binaların cepheleri spotlarla ve slayt gösterileri ile klasik müzik eşliğinde, tam bir sanat eserlerine dönüşüyor. Bu benzersiz Lyon geleneğinde, sokaklarda gösterişli bir etki yaratmak için her evin pencerelerinin dış tarafına mumlar dikilir.
Festivalin temeli, 1643 yılında Fransa-Lyon'da patlak veren veba salgınına dayanır. Belediye meclisi üyeleri, bağışlanmaları halinde Meryem'e bir hediye vereceklerine söz verirler. O tarihten bu yana mumlar yakılarak Fourviére Sarnıcı'ndan geçen dini bir geçit töreni düzenlenir ve Meryem adına bağışlar toplanır. Bu etkinlik, Bakire Meryem'in Lyon'u kutsayışının anısına düzenlenmektedir.

Venedik Karnavalı

Maskeleriyle ünlü Venedik Karnavalı, Venedik'in dünyaca bilinen en eski ve en popüler etkinliği. Venedik karnavalı ilk kez 1268 yılında kutlanmaya başlamış. Her yıl Ocak ve Şubat aylarında düzenlenen Karnaval süresince takılan ve yüzlerin tamamını ya da büyük bir kısmını örten maskeler, ihtişamın boyutunu daha da arttırır. Venedik Karnavalı süresince tek kural, et içeren yemekler yememek. Bu yüzden karnavalın rüya gibi yemekleri arasında deniz ürünleri ön plana çıkar ve karnaval deniz kıyısındaki birçok şehirde ve adada, sokak lokantalarında yenen eşsiz yemeklerle hatırlanır.Karnaval her yıl farklı bir tema üzerine şekillenir. Karnaval sürecinde tarihi mekânlar ve balolar bu temaya göre düzenlenir. Karnavala katılanlar da belirlenen temaya göre kostüm seçimlerini yapar. Venedik Karnavalı bugünde geçmişte olduğu gibi, eski adı Volo dell Angelo (Meleğin Uçuşu) olan ve şimdilerde Volo della Colombina (Güvercin Uçuşu) olarak bilinen seremoniyle başlar. Melek Uçuşu vücudu kalın bir iple bağlanmış bir kişinin San Marco Bazilikası'ndan Doge Sarayı'na kadar yaptığı akrobatik dansa verilen isim.

Martedi Grasso adı verilen Karnavalın son günü, San Marco Meydanı'nda karnavalın sembolü olan kukla yakılır ve bunun şehri kötülüklerden koruyacağına inanılır.

Krishna Janmastami

Hindistan'ın en önemli dini bayramlarından birisi olarak kabul edilen Krishna Janmastami, tanrı Krishna'nın doğum gününün kutlanmasıdır. Hindistan'ın kadim yazınlarında "Tanrının Kendisi" olarak tanımlanan Krishna'nın yeryüzünde belirişinin anısına kutlanır.
Tüm dünyada yaklaşık bir milyar insanın kutladığı bu kutsal günün Vaişnava tapınaklarının olduğu yerlerdeki kutlamaları günün ilk ışıklarından önce başlar ve gece yarısına Krishna'nın tam beliriş yıldönümü anına kadar tüm gün sürer. Etkinlikler, kirtan denilen topluca Vedik mantraların ve ezgilerin söylenmesini ve de meditasyon biçimi olan japayı kapsar. Ziyafetler hazırlanır, tiyatro oyunları ve danslar sergilenir. Krishna deitileri giydirilip süslenir, çok sayıda çiçekten taç hazırlanır ve bir yandan tapınağın dekorasyonu yapılır. Tütsüler yakılır, yazınlar okunur ve genç, hasta ve yaşlılar dışında herkes tüm gün oruç tutar.